WISC 4 ZEKA TESTİ (WISC TESTİNİN SON SÜRÜMÜ)

ABD'de 2003 yılında kullanılmaya başlanan WISC-4 testinin Türkiye norm çalışması 2013 yılında tamamlanmıştır. WISC-R’a kıyasla WISC-4’ün kullanıldığıyaş aralığı genişletilmiştir (6 yaş 0 aydan16 yaş 11 aya kadar). WISC-R ile Tüm Ölçek Zeka Puanı, Sözel Zeka Puanı ve Performans Zeka Puanı olmak üzere 3 tür puan kümesi elde edilmekteydi. WISC-4’te ise yenibeceri kümeleri eklenmiştir. WISC-4 başta Tüm Ölçek Zeka Puanı olmak üzere Sözel Kavrama, Algısal Akıl Yürütme, Çalışma Belleği ve İşlemleme Hızı puanlarını da ölçmektedir.

WISC-4 çocukların ve gençlerin hem yaş grubu içindeki beceri düzeyini hem de kendi içinde güçlü alanlarını ve geliştirilmeye açık becerilerini değerlendirmektedir. WISC-4 değerlendirmesinde 10 temel alt test kullanılmaktadır. Gerekli görüldüğünde ilave olarak 5 yedek alt test standartlara uygun olmak koşuluyla kullanılmaktadır. Temel alt testler; sözel bilgi, sözel ifade, algısal akıl yürütme ve organizasyon, sosyal bilgi, kısa süreli işitsel bellek, dikkat, konsantrasyon, zihinsel işlemleme hızı, görsel-motor ve ince motor koordinasyon becerilerini ölçmektedir.

Tüm testin uygulaması yaklaşık 1-1,5 saat arası sürmektedir. Ancak her çocuğun çalışma hızı ve motivasyon düzeyine bağlı olarak test süresi farklılıklar gösterebilmektedir. Eğer çocuk teste devam etmek istemez veya başka bir nedenle uygulama bir oturumda tamamlanamazsa ikinci oturum en geç 2-3 gün içinde yapılmalıdır. WISC-4 testi, ilk uygulamanın üstünden en az 1 yıl geçtikten sonra tekrar uygulanabilir. Aynı yıl içinde birden fazla kez uygulanamaz.

Her alt testin ölçmeyi hedeflediği beceriler farklı olduğundan değerlendirmenin geçerli olabilmesi için 10 alt test uygulanmalıdır. Uzman tarafından gerekli görüldüğünde yedek alt testler de kullanılmaktadır. Bazı merkezler zeka testlerinin alt testlerinin tamamını uygulamadan, testi kısaltarak uygulayıp, puan hesaplamaktadır. Bu son derece yanıltıcı ve etik değildir.

Testin değerlendirme süreci 2 oturumdan oluşmaktadır: Birinci oturumda; anne baba ile ön görüşme ve çocuk ile test uygulaması yapılır. İkinci oturumda; test raporu teslimi ve aileye geribildirim görüşmesi yapılır.
1. Oturum: Ön görüşmede, aileden çocuğun gelişimsel tarihçesi, aile yaşantısı ve okul durumu, son dönemdeki ruhsal durumu ve test uygulamasına neden ihtiyaç duyulduğu ile ilgili bilgiler alınır. Tüm bu detaylar test sonucunu etkileyebileceği için, bu hususlarda uzmanın bilgi alması önemlidir. (Misal; depresyondaki bir çocuğun/gencin veya kaygısal sorunları olan bir çocuğun/gencin test sonuçları -sırf içinde bulunduğu olumsuz ruh hali sebebiyle- olduğundan daha zayıf çıkabilir. Destek sonrasında ise gerçek performansını yansıtan sonuçlara ulaşabilir.). Aile ile yapılan bu ön görüşmenin akabinde, aynı gün içinde çocuk/genç ile test uygulaması yapılır.
2. Oturum: İkinci oturum öncesi uzman test sonuçlarını değerlendirir ve test raporunu hazırlar. Bu oturumda; aile ile geribildirim görüşmesi yapılır ve test değerlendirmesi paylaşılır. Aileler bu geribildirim seansında çocuğun norm değerlerine göre durumuna ve kendi içinde güçlü ve geliştirilmeye açık becerilerine dair kapsamlı olarak bilgilendirilir. Test sonuçları ve davranışsal-duygusal gözlemler, aileden alınan bilgilerle harmanlanarak, gerekli ise çocuğun özel eğitim ve/veya destek ihtiyaçlarına yönelik tavsiyelerde bulunulur.   

Zeka değerlendirilmesi talebi çocuğun doktoru, terapisti ya da okulu tarafından yapılmış ise değerlendirme raporu ailenin bilgisi ve onayı dahilinde uzmana/kuruma ulaştırılmaktadır. Zihinsel becerilerin sürekli gelişen yapısından dolayı, WISC-4 raporu paylaşılırken- çocukları etiketlemeyi önlemek amacıyla- test skorları iletilmez. Çocuğun kendi yaş grubu içinde hangi yüzdelik dilimde olduğu, bunun ortalamaya göre ne anlama geldiği, güçlü ve geliştirilmeye açık yanları, klinik gözlemler ve öneriler iletilir. Sadece test skorlarının yazdığı düz bir sayısal özetin aile ve/ya okulla paylaşılması çocuk hakları açısından etik bulunmamaktadır.

WISC-4 değerlendirmesi sonucu çocuğun norm tablosundaki durumuna ve kendi içindeki güçlü veya geliştirilmeye açık becerilerine göre; dikkat, dürtüsellik, hafıza, sıralama, planlama, öğrenme ile ilgili sorunlarının, üstün yetenekli olduğu alanlarının ve özel eğitim ihtiyacının olup olmadığı belirlenmektedir. Ayrıca çocuğun test sırasındaki işbirliği, motivasyonu, zorlandığı anlardaki tutum ve duygu denetimi, testi uygulayan uzmanın klinikgözlemleri çocuğun duygusal durumuna ve varsa duygusal sorunlarına dair de bilgi vermektedir. Değerlendirmeler aile ile paylaşıldıktan sonra, gerekli görülen geliştirici ve destekleyici faaliyetler varsa aileye önerilmektedir.

WISC-4 Zeka Testi, sadece Türk Psikologlar Derneği tarafından verilen WISC-4 Uygulama Sertifikası’na sahip uzmanlar tarafından uygulanabilir.